Sabahattin Ali’nin Türklükle İmtihanı
Osman Balcıgil’in Sabahattin Ali’nin hayatını kaleme aldığı Yeşil Mürekkep isimli biyografi romanını okumaktayım. Çağdaş Türk edebiyatında yazdığı eserlerle zihinlere kazınan Ali’nin hayatı bir o kadar da ilginç olaylarla bezenmiş. Bu hikâye de hazin bir sona varmadan, Ali’nin Almanya’ya eğitim için gitmesi ve başından geçenleri iletmek istiyorum. O dönem yabancı düşmanlığının Almanya’da filizlenmeye başladığı dönem. Daha ikinci Dünya savaşına bir 10-15 yıllık süreç var. Ancak Nazi Almanya’sının temelleri bu dönemde atılıyor. 28 Mayıs 1928 yılında Hitler’in partisi oyların yüzde 2,6’sını alıyor. Üniversiteler, kahvehaneler, toplu taşıma vesayetlerinde konu yabancı düşmanlığına dönüşüyor. Sokak eylemleri artık Almanya’da olağan hale geliyor. Okulu’n bahçesinde ders çıkışında arkadaşları ile ender Almanya güneşinden faydalanmaya çalışan Ali’nin keyfi o anda eylemden gelen Nazizm yanlısı gençlerin gelmesiyle kaçar. Çünkü okulun ana kapısından giren bu gençlerden biri Türk öğrencilerin önüne geçerek, “Bu parazit Türkleri buradan kovmalı” deyince, Ali’nin tepesi bu konuşma ile atar ve şu sözü söyler: “Biz sizin hükümetinize, hükümetimiz tarafından verilen parayla okuyoruz. Sözlerini geri al” deyince ortalık bu sözlerle sessizleşir. Etraftakiler Alman gencin bu söze nasıl karşılık vereceğini beklerken, Genç Alman, “Sözümü geri almıyorum” diyerek Ali’ye gözdağı vermekte iken, Ali’nin tokadını yüzünde hisseder. Kavga disiplin kuruluna intikal eder ve disiplin kurulu Ali’nin aleyhine karar vererek, Alman hükümetine Ali’nin sorun çıkardığını ve istenmediğini belirten bir yazı gönderir. Ali Türkiye’ye gidecek ilk trenle sınır dışı edilir. Sabahattin Ali’nin iki yıllık Almanya serüveni sona erer. Bu kısmı belirten Balcıgil, şu muhtelif rivayeti de belirtir kitabında. Ali’nin Almanya’ya dönme nedeninin okulda komünizm propagandası yapmak olduğudur. Ayrıca yazarın yeğeninin Maarif vekâletinden aldığı bilgiye dayanarak, babasının Almanya’dan Ali’nin gönderilmesinin farklı bilgilerden kaynaklandığını belirtir, ancak bu bilgilerin içeriği hakkında bilgi vermez. Sonuç olarak, böyle bir olayın gerçekleşme olasılığının yüksek olması ihtimali, belki gerçek sınır dışı edilme gerekçesi olmasa da yüksek ihtimal dâhilinde olduğu hissedilmektedir.
Kaynak: Yeşil Mürekkep:” Bir Sabahattin Ali Romanı”. 890 s. Destek Yayınları.
